Rozenwijk Tielen

De Rozenwijk in Tielen is een huisvestingsproject van 86 sociale woningen naar ontwerp van Paul Neefs uit 1964. De wijk is een unieke getuigenis van het naoorlogs modernisme dat kenmerkend was voor de ‘Turnhoutse school'. De opgave die gesteld wordt door de sociale huisvestingsmaatschappij ‘DE ARK – Turnhout’ bestaat erin om -binnen het masterplan van Conix architecten- in het noordelijke deel van de wijk de bestaande 12 woningen af te breken en te vervangen door nieuwe sociale huisvesting met een hogere dichtheid.

Er wordt gestreefd naar 23 woonentiteiten met een diversiteit aan types. Het plan voegt zich enerzijds in het masterplan van Conix architecten en anderzijds streeft het er ook naar zich in te schrijven in de aanwezige geest van de Turnhoutse school die de Rozenwijk kenmerkt.De voornaamste uitdaging bestond erin de nieuwe woonentiteiten gepast te laten 'integreren' in de wijk. De architecturale kwaliteit van de bestaande bebouwing is vandaag nog steeds groot. De rug-aan-rug bebouwing oogt onnadrukkelijk en authentiek. De wijk heeft een uniforme verschijningsvorm van volumes in grijze baksteen in kruisverband. De woningen werden zodanig geplaatst dat ze ofwel oost of west georiënteerd werden. De tuinen hebben hierdoor altijd zuiderlicht. De perspectieven in de wijk benadrukken het groene karakter van de omgeving. Het aanwezig groen in de semi-publieke ruimte geeft een aangenaam karakter aan de wijk.

Het project gaat niet alleen uit van de vraag hoe het programma kan ingepast worden in een hedendaags woonensemble, maar ook hoe het plan de bestaande Rozenwijk kan optimaliseren. Het moeilijk leesbare karakter van de wijk door de uniformiteit en de overwegend gesloten gevels geven weinig sociale controle. Daarnaast dient de huidige bebouwing ook aangepast te worden aan de huidige comforteisen inzake warmteverliezen en duurzame transities. De herschikking van de woonentiteiten met extra aandacht voor de sociale cohesie en de publieke ruimte in de wijk geeft een antwoord op de ambities van het masterplan om bestaande problematiek aan te pakken.

Tijdens het ontwerpproces is er gezocht naar de ideale balans tussen een open stedenbouwkundige opzet enerzijds en de wens naar een maximale woondichtheid anderzijds. Twee woonensembles van Neefs worden vervangen door 4 –hedendaagse- woonensembles. Door de beperkte maat van de geclusterde woonvolumes blijft er op maaiveld voldoende ruimte over voor de collectieve plaatsen, private tuinen en parkeervoorzieningen. Elk woonvolume bestaat uit 2 grondgebonden duplexwoningen met tuin, 2 gelijkvloerse woningen met tuin en 2 duplexwoningen die met een trap verbonden worden met een tuin. De woningen worden zodanig geclusterd dat er een 'binnenerf' ontstaat waar de verschillende wooneenheden worden ontsloten. De 2 kopse woningen worden ontsloten via straatzijde. Door een uitgebalanceerde plattegrond zijn alle vertrekken voldoende ruim.

De verschijningsvorm van de bakstenen volumes, uitgewerkt met details uit het baksteenmodernisme zorgt voor het behoud van het architecturale karakter van de wijk. Bakstenen dorpels, verschillende metselverbanden, afgeronde hoeken en een kroonlijst in afwijkend metselwerkverband verkleinen de massiviteit van de woonvolumes en doorbreken de uniformiteit van de site.

Een bijkomende ambitie voor deze zone is het integreren van een vernieuwde publieke ruimte voor de wijk. Aan de inkom van de Rozenwijk voorziet het inrichtingsontwerp een nieuw publieke parkzone die in het verlengde zal liggen van de groene structuur volgens het masterplan. Bij het binnenkomen van de Rozenwijk benadert de bewoner en bezoeker eerst deze publieke parkzone die bestaat uit een buurthuis en een open grasweide voor recreatie.