Zwerfruimte / Wanderspace

In september 2020 brengt RE-ST een publicatie uit met de titel Zwerfruimte/Wanderspace. Deze publicatie kan gezien worden als verlengstuk van onze dagelijkse praktijk en het lopende onderzoek naar zwerfruimte. Het boek verbreedt en verdiept de bevindingen. Praktijkvoorbeelden van de voorbije tien jaar worden beschreven en inzichten gedeeld. Het is een oproep om de opportuniteiten van het detecteren, in kaart brengen en activeren van onderbenutte ruimte te agenderen als een urgente ruimtelijke behoefte. De start van een zoektocht naar een hoognodig ruimtelijk dieet.

Artikel

Waarom bouwen we meer dan we nodig hebben? Terwijl onze open ruimte schaarser wordt, hebben we nauwelijks oog voor de mogelijkheden van wat er al gebouwd is. Met deze publicatie zet architectuur- en onderzoekspraktijk RE-ST de nodeloze groei van het gebouwde bestand op de agenda.

Zwerfruimte is gebouwde en onbebouwde ruimte die we samen hebben geproduceerd maar dagelijks onderbenutten. Het is ruimte die op verschillende schalen overal en nergens aanwezig is. Niemand weet hoeveel zwerfruimte er precies is. In het detecteren, in kaart brengen en activeren van zwerfruimte ligt zowel een taak als een kans besloten voor de architect. Niet in ‘huisjes morsen’, maar in ontwerpen aan de herbestemming van wat er is en pas bouwen als het echt niet anders kan.

RE-ST is curator van deze publicatie. We stelden de vraag aan Tine Hens om zwerfruimte in een breder perspectief te kaderen. In twaalf hoofdstukken probeert Tine het thema te doorgronden en verwijst ze bij regelmaat naar projecten uit onze ontwerppraktijk. Roel de Ridder reflecteert over de relevantie van RE-ST als architectuurpraktijk en plaatst het agenderen van zwerfruimte in een architectuurhistorisch kader. Aanvullend bieden de metaforische teksten van Jee Kast een artistieke vertaling van het thema. Als woordkunstenaar vergelijkt hij ons ruimtelijk gedrag en de oneindige verzamelzucht met een alledaagse koffietas.

Zwerfruimte overstijgt een kleine regio als Vlaanderen. Tegelijkertijd kunnen de bevindingen van deze kleine regio wel toegepast en vertaald worden naar problematieken op wereldschaal. Doelbewust omgaan met ruimte is bij uitstek een kans en uitdaging voor alle welvarende delen van de wereld. Het ruimtelijk stoppen met groeien en terugplooien op het huidige ruimtebeslag is een internationale opdracht. De transitie van een lineaire naar een circulaire bouwcultuur bepaalt de agenda van iedereen die de volgende jaren en decennia met ruimte bezig is. De publicatie is een uitnodiging om via een internationaal netwerk kennis op te bouwen en te delen over omgaan met het teveel aan gebouwde ruimte.

Architect Luc Deleu deed met zijn ‘Laatste steen van België’ een pleidooi tegen het nodeloze bouwen. Dit boek in ‘baksteenformaat’ hoopt minstens evenveel impact te hebben op de bewustwording van onze collectieve bouwlust.

bestellen kan via https://nai010.com/nl/publicaties/zwerfruimte/245856